Jak zabawa wpływa na rozwój dziecka

Zabawa jest inte­gral­ną częś­cią życia dziec­ka. Dzieci od około 2. do 6. roku życia poświę­ca­ją na nią więk­szą część dnia. Dzię­ki zabaw­ie naw­iązu­ją relację z inny­mi, zdoby­wa­ją doświad­czenia, nowe umiejęt­noś­ci i poz­na­ją świat. Czy kiedykol­wiek zas­tanaw­ial­iś­cie się, jak zabawa wpły­wa na rozwój dziec­ka?

Możesz pomóc
U najmłod­szych dzieci to ty decy­du­jesz, poprzez wybór gier i sposobów spędza­nia cza­su, czy kupu­jąc pier­wsze zabaw­ki. Takie zakupy powin­ny być dobrze prze­myślane. Zabaw­ki powin­ny rozwi­jać umiejęt­noś­ci dziec­ka. To nie oznacza, że powin­ny one być dro­gie. Równie dobrze mogą to być przed­mio­ty codzi­en­nego użytku, stosowane w sposób niekon­wencjon­al­ny. Ważne jest aby również akty­wnie uczest­niczyć w grze, ponieważ dziecko odkry­wa swo­je otocze­nie, ludzi najbliższych, a także siebie. Moż­na sty­mu­lować mózg niemowlę­cia przez codzi­enne gry. Jeśli zad­basz o rozwój swo­jego dziec­ka dzisi­aj, może to mieć wpływ na jego sukcesy w przyszłoś­ci. Brz­mi poważnie i odpowiedzial­nie? Nie martw się! Zaletą roz­wo­ju dziec­ka poprzez gry jest to, że wszys­tko odby­wa się w luźnej atmos­ferze zabawy.

Stymu­lac­ja zmysłów przez zabawę
Pod­czas zabawy z dzieck­iem moż­na sty­mu­lować zmysły dotyku, słuchu i wzroku. Głaskanie, przy­tu­lanie, odkry­wanie nowych tek­stur i masaże sty­mu­lu­ją zmysł dotyku. Zabawa z grze­chotką lub inny­mi obiek­ta­mi pobudza zmysł słuchu i wzroku. Wiado­mo, że jeśli czegoś nie znasz, najpierw obser­wu­jesz  to z dale­ka, a potem zaczy­nasz badać poprzez dotyk, próbu­jąc dowiedzieć się, czy to wyda­je dźwięk, czy nie, itp. Nasze maluchy dzi­ała­ją tak samo — bada­ją wszys­tko, co jest nowe. Takie “bada­nia” zapew­ni­a­ją im nowe doświad­czenia.

Zabawa poma­ga dzieciom odkry­wać
Fizy­cz­na akty­wność wpły­wa na rozwój dziec­ka i zrozu­mie­nie przez nie swo­jego ciała i przestrzeni. Rozwój zdol­noś­ci psy­chomo­to­rycznych w okre­sie niemowlęct­wa jest bard­zo ważny, dlat­ego uroz­maicaj zabawę poprzez dodatkowe atrakc­je np. konkurowanie na torze przeszkód lub baw­iąc się w berka na czworakach. Sprawność man­u­al­na możesz rozwi­jać poprzez dar­cie papieru lub przele­wanie cieczy z jed­nego do drugiego naczy­nia. Pamię­taj, że nawet najbardziej proza­iczne czyn­noś­ci, mogą mieć pozy­ty­wny wpływ na rozwój umiejęt­noś­ci moto­rycznych two­jego malucha.

Koor­dy­nac­ja ręka-oko
Koor­dy­nację ręka-oko moż­na popraw­ić poprzez różnego rodza­ju gry z kulka­mi, w zależnoś­ci od wieku naszego dziec­ka. Małe dzieci mogą próbować łapać kolorowe kul­ki pły­wa­jące w wan­nie i umieszczać je w wiaderku. Starsze dzieci mogą kopać lub rzu­cać kul­ki do wyz­nac­zonego celu.  Warto wymyślać nowe, wspani­ałe wer­sje gier, przekonasz się wtedy, że to co jest tak skom­p­likowane na początku, szy­bko sta­je się proste, jak się dziecin­na igrasz­ka.

Gra może również obe­j­mować czy­tanie rymowanek i książek dla dzieci. Takie dzi­ała­nia mają sil­ny wpływ na mowę dziec­ka. W jaki sposób? Czy­ta­jąc na głos pokazu­je­my mu właś­ci­wy mod­el mowy. Możesz pomóc dziecku w nauce nowych słów, czy­ta­jąc i pokazu­jąc mu np. częś­ci ciała, które są wymienione w książce.

Zasady dobrej zabawy

• powin­na być spon­tan­icz­na – nie zmuszaj dziec­ka do zabawy
• pozwól dziecku odnosić w zabaw­ie sukcesy – wzmoc­ni to wiarę we własne siły
• weź pod uwagę zain­tere­sowa­nia dziec­ka – nie narzu­caj dziecku zabaw ze swo­jego dziecińst­wa, bo zwycza­jnie może ich nie lubić
• ogranicz swo­ją pomoc do niezbęd­nego min­i­mum, by dziecko uczyło się nieza­leżnoś­ci
• przed­staw­iaj jasne i zrozu­mi­ałe instrukc­je – możesz też pokazać w jaki sposób wykon­ać daną czyn­ność, by dziecko mogło cię naślad­ować
• zabawa mu być dos­tosowana do wieku i predys­pozy­cji dziec­ka – zbyt łat­wa nie będzie sty­mu­lowała jego roz­wo­ju, zbyt trud­na może wywołać stres i zniechęce­nie
• pamię­taj o nagradza­niu dziec­ka pochleb­ny­mi słowa­mi

Przeszkody w zabaw­ie

• za dużo cza­su spędzanego przez dziecko przed telewiz­orem
• zbyt duża licz­ba zabawek – dziecko nie może się wtedy skupić i odpowied­nio ich wyko­rzys­tać (możesz wprowadz­ić rotację – część zabawek schować i wymieni­ać je np. co tydzień. Wprowadzi to uroz­maice­nie potrzeb­ne dziecku, a ty nie wydasz pieniędzy na nowe zabaw­ki)
• zbyt duże zaan­gażowanie rodz­i­ca w zasady zabawy – zmniejsza to twór­cze myśle­nie dziec­ka i jego nieza­leżność
• brak możli­woś­ci ekspery­men­towa­nia

Zabawka, ale jaka?

Każ­da, nawet taka która jest przed­miotem codzi­en­nego użytku. Należy jed­nak zawsze pamię­tać, by:

była BEZPIECZNA

• odpowied­nia do wieku dziec­ka
• wpły­wała na różne zmysły (kolor, fak­tu­ra, ksz­tałt)
• wpły­wała na rozwój ruchowy dziec­ka (zabaw­ki na sznurkach, jeździ­ki)
• wpły­wała na doskonale­nie umiejęt­noś­ci man­u­al­nych (kloc­ki, układan­ki)
• umożli­wiała twór­czą akty­wność (plas­telina, far­by, kred­ki)

Pamię­ta­jmy, że główną rolą zabawy jest dostar­cze­nie dziecku przy­jem­noś­ci, ale też zaspoko­je­nie potrze­by ruchu oraz dzi­ała­nia. Najważniejszą zaletą wspól­nych zabaw jest to, że dziecko ma poczu­cie bez­pieczeńst­wa. Gry i zabawy pozwala­ją mu rozwi­jać relac­je z ludź­mi i budować więzi. Baw­iąc się z dzieck­iem nie tylko dbamy o jego potrze­by, ale również korzys­tamy z tego my sami — jeśli tylko zau­famy swo­jej intu­icji i angażu­jąc się w zabawy z dzieck­iem oder­wiemy się na chwilę od codzi­en­nych spraw.