Gołębi chód u dzieci – objawy i zalecenia

Gdy widz­imy, że dziecko idąc nien­at­u­ral­nie ustaw­ia stopy, kieru­jąc palce do środ­ka, a pię­ty na zewnątrz, może­my mieć do czynienia z gołębim cho­dem. Zwlekanie z diag­nozą może pogłębić wadę, która nielec­zona ma szan­sę objaw­iać się nawet w wieku nas­to­let­nim Co robić, gdy mamy pode­jrze­nie, że nasze dziecko ma tę wadę?

„Gołębi chód doty­czy przede wszys­tkim dzieci, ale wys­tępu­je również u nas­to­latków. Przetr­wały chód gołębi moż­na zauważyć również u osób dorosłych, jeżeli nigdy nie był on kory­gowany. Prob­lem może doty­czyć jed­nej lub obu kończyn dol­nych.” – zauważa Karoli­na Grzywacz, fizjoter­apeu­ta z FootMed­ica.

Jak objaw­ia się gołębi chód?

Gołębi chód nie jest trud­ny do zaob­ser­wowa­nia. Może­my go rozpoz­nać po tym, że dziecko idąc ukła­da palce jed­nej lub obu ze stóp do środ­ka, a pię­ty rotu­je na zewnątrz. 

Inne syg­nały, które mogą świad­czyć o gołębim chodzie u dziec­ka: 

• częste potykanie się,
• dziecko prefer­u­je siad w literkę „W”, siada­jąc „na pię­tach” na podłodze ma złąc­zone kolana, ale pię­ty skierowane na zewnątrz,
• nad­mierne kierowanie kolan do środ­ka pod­czas akty­wnoś­ci ruchowej.

„Niepokój rodz­iców powin­na wzbudz­ić przede wszys­tkim asyme­tria przy chodzie gołębim. Kiedy widz­imy, że dziecko idąc ukła­da jed­ną stopę do środ­ka, nato­mi­ast drugą stopę staw­ia pros­to – jest to syg­nał, że należy udać się do spec­jal­isty” — radzi ekspert­ka.

Jakie są przy­czyny gołę­biego chodu?

Gołębi chód może mieć kil­ka przy­czyn. Należy do nich zal­iczyć wady wrod­zone wynika­jące z zaburzeń kost­nych (w obrę­bie stawów biodrowych czy koś­ci piszczelowych). Może też wynikać ze zbyt dużego napię­cia mięśniowego w okol­i­cy obręczy biodrowej lub zbyt słabych mięśni, a także wad stóp, ale są to głównie wady wrod­zone – stopy przy­wiedzeniowej i końskiej, które powodu­ją skierowanie stóp pod­czas chodu do wewnątrz. Jed­nak na gołębi chód mają również wpływ złe nawy­ki wprowadza­jące zaburzenia napię­ciowe w obrę­bie mięśni, np. niepraw­idłowe siedze­nie.

Jak uniknąć gołę­biego chodu?

• Dbać o dobre obuwie dla dziec­ka, które ma sta­bil­ny zapiętek, grub­szą i miękką podeszwę i zaokrą­glone nos­ki. But nie może być za cięż­ki. Należy też unikać za dużych butów, ponieważ stopa w nich źle pracu­je z powodu braku sta­bi­liza­cji. Obuwie typu balerin­ki w ogóle nie są dla dzieci wskazane.
• Zwracać uwagę, by dziecko nie siedzi­ało i nie baw­iło się zbyt częs­to w jed­nej pozy­cji.
• Zad­bać o odpowied­nią ilość ruchu dla dziec­ka, ponieważ za praw­idłowe ksz­tał­towanie się kość­ca odpowiedzialne są siły dynam­iczne dzi­ała­jące pod­czas ruchu i obciąże­nia. 
• Inter­we­niować jeśli tylko zauważymy u naszego dziec­ka niepoko­ją­cy chód.

Wiz­y­ta u fizjoter­apeu­ty

„Wada powin­na z wiekiem zaniknąć, ale nie zawsze tak się dzieje. Dlat­ego, jeżeli zauważymy, że dziecko krzy­wo staw­ia stopy, a jest już odpielu­chowane, to wskazane jest, aby udać się z nim na bada­nia i nie czekać, aż samo prze­jdzie” – radzi Karoli­na Grzywacz z FootMed­ica.

Badanie stóp poprzed­zone jest dokład­nym wywia­dem doty­czą­cym poro­du, wczes­nego eta­pu roz­wo­ju dziec­ka, tj. kiedy usi­adło, czy raczkowało, kiedy zaczęło chodz­ić, czy stosowany był chodzik. Następ­nie oce­nia się chód na macie ten­som­e­trycznej, która poma­ga określić stop­nień rotacji wewnętrznej kończyn (oce­nia się tzw. lin­ię chodu). Potem prze­chodzi się do podoskopu – urządzenia, które umożli­wia oglą­danie stóp „od podeszwy” w pozy­cji sto­jącej, gdzie oce­ni­amy uksz­tał­towanie stóp oraz całą oś kończyny dol­nej. Kole­jnym sprzętem jest plan­tokon­tur­o­graf, za pomocą którego wykonu­je się odbitkę stóp, pokazu­jącą stre­fy najwięk­szego nacisku i pracę stopy pod­czas chodzenia. Koń­cowym etapem jest badanie man­u­alne, które pozwala określić napię­cia i przykur­cze mięśniowe czy ruchomość stawów: stopy, kolanowego i biodrowego. Oce­ni­amy również całą postawę dziec­ka. 

Po postaw­ie­niu diag­nozy fizjoter­apeu­ta może zale­cić ter­apię man­u­al­ną, ćwiczenia, stosowanie wkładek indy­wid­u­al­nych lub ele­men­tów sty­mu­lu­ją­cych do stóp.

„Ważne jest, aby stopę praw­idłowo sty­mu­lować już od najmłod­szych lat, nawet u 3 latków, aby gołębi chód nie prze­jął postaci przetr­wałej po zakończe­niu wzros­tu kost­nego. Im wcześniej rozpoczniemy korekcję wady, tym będzie ona prost­sza do wyprowadzenia” – pod­sumowu­je Karoli­na Grzywacz z FootMed­ica.