Jak rozmawiać z dzieckiem o śmierci

Czy powinniśmy rozmawiać z dzieckiem o śmierci? Czy mówić prawdę malcowi, który pyta, gdzie jest teraz dziadek? A może w ogóle unikać tematu i nie zabierać dziecka na cmentarz? Jeśli i ciebie dręczy ten problem, dowiedz się, co sądzą na ten temat specjaliści.

Zabier­ać czy zostaw­ić z cio­cią?
Kwest­ie decyzji doty­czącej zabra­nia mal­ca na cmen­tarz są uza­leżnione od wielu czyn­ników. Pier­wszym z nich jest wiek. Jeśli dziecko jest jeszcze niemowlę­ciem, jego rodz­ice mogą zas­tanaw­iać się, czy zabranie malucha ze sobą w ogóle ma sens. Bo co, jeśli dziecko nagle rozpłacze się wniebogłosy? Przes­traszone nową sytu­acją wpad­nie w trud­ną do okiełz­na­nia his­ter­ię? Taka sytu­ac­ja jest oczy­wiś­cie możli­wa i w związku z tym, dla swo­jego spoko­ju, wielu rodz­iców zostaw­ia dziecko w domu. Z drugiej strony, jeśli nie ma możli­woś­ci, by ktoś się zaopiekował pociechą, a nie chcesz rezyg­nować z wiz­y­ty na cmen­tarzu – wybierz taką porę, w której dziecko śpi.

Innego rodza­ju dylemat pojaw­ia się, gdy roz­pa­tru­je­my kwest­ie pójś­cia na cmen­tarz z 3. czy 4‑latkiem. Wielu rodz­iców rezygnu­je z zabra­nia ze sobą dziec­ka – bo będzie przeszkadza­ło, nie wytr­wa tyle cza­su, ile trze­ba, może uciekać albo zacząć marudz­ić. To wszys­tko praw­da – z drugiej strony, jak twierdzą psy­chol­o­gowie, dziecko w tym wieku jest już gotowe na przyję­cie wyjaśnień doty­czą­cych odpowied­niego zachowa­nia na cmen­tarzu i przestrze­ga­nia pewnych zasad. Musi także być stop­niowo wprowadzane w tem­aty związane ze śmier­cią – zde­cy­dowanie lep­iej zro­bią to rodz­ice, niż kiedyś – koledzy. Jak zatem roz­maw­iać z mal­cem, by go uświadomić, ale nie przes­traszyć?

Czy chci­ałbyś pójść z nami na cmen­tarz?
Roz­mowa na tem­at przemi­ja­nia i śmier­ci zawsze powin­na odby­wać się przed udaniem się na gro­by blis­kich, a nie już na miejs­cu. Warto zacząć od pyta­nia, czy dziecko w ogóle ma ochotę pójść z nami. W więk­szoś­ci przy­pad­ków jest to dobre wprowadze­nie do roz­mowy, ponieważ zaciekaw­ione dziecko zaczy­na pytać. Jakiego typu pyta­nia pada­ją najczęś­ciej?

• Co to jest cmen­tarz?

Warto wyjaśnić, że jest to miejsce, w którym jest mnóst­wo nagrobków, postaw­ionych jako pamiąt­ka dla oso­by zmarłej. Dziecku, które ma 3 lata nie musisz tłu­maczyć, że dzi­adek leży pod ziemią – możesz nato­mi­ast w delikat­ny sposób przekazać to 6‑latkowi. Niezwyk­le ważne jest pod­kreśle­nie, że cho­ci­aż ciało zna­j­du­je się na cmen­tarzu, dusza zmarłej oso­by jest już w innym, przy­jaznym i pięknym miejs­cu – ta infor­ma­c­ja będzie miała dla dziec­ka olbrzymie znacze­nie.

• Co to znaczy, że ktoś umiera?

To jed­no z najtrud­niejszych pytań, z jaki­mi muszą upo­rać się rodz­ice. Jeżeli chce­cie, może­cie pod­pier­ać się książeczka­mi o spec­jal­nym zada­niu – są one przy­go­towane przez spec­jal­istów i poma­ga­ją dziecku zrozu­mieć to,