Bakłażan — miłosna gruszka

Choć nie jest tak pop­u­larny jak inne warzy­wa, bakłażan zaw­iera wiele wit­a­min i min­er­ałów, które mają korzyst­ny wpływ na zdrowie i dobre samopoczu­cie. Według naukow­ców z US Depar­ta­ment of Agri­cul­ture domin­u­jącą mocą bakłażanu jest kwas chlorogenowy, który poza właś­ci­woś­ci­a­mi antyoksy­da­cyjny­mi obniża tzw. zły cho­les­terol i zwal­cza wolne rod­ni­ki, które powodu­ją raka.

Zwycza­jowo nazwa oberży­na lub bakłażan, ale ma też inne nazwy: grusz­ka miłos­na, jajko krzewiaste i bak­man. Bakłażany uważa się za afrodyz­jak. Ma niepow­tarzal­ny smak i kon­sys­tencję. Należy do rodziny roślin spokrewnionym z pomi­do­ra­mi, papryką i ziem­ni­aka­mi. Jego skóra jest błyszczą­ca o głębokim fio­le­towym kolorze, pod­czas gdy środek tworzy gąbcza­stą kon­sys­tencję. Zawarte w nim nasiona tworzą stożkowy wzór.

Po raz pier­wszy bakłażan pojaw­ił się w Chi­nach, było to ok. 5 wieku p.n.e. Następ­nie został rozpowszech­niony w Afryce, a potem we Włoszech, by wresz­cie rozprzestrzenić się w całej Europie i na Bliskim Wschodzie. Dziś, Włochy, Tur­c­ja, Egipt, Chiny i Japonia są czołowy­mi hodow­ca­mi bakłażanu.

Korzyś­ci zdrowotne
Naukow­cy z Beltsville, Mary­land USA wykaza­ły, że bakłażany są bogatym źródłem związków fenolowych, które dzi­ała­ją jako prze­ci­wut­le­ni­acze. Rośliny tworzą takie związ­ki, aby chronić się przed stre­sem oksy­da­cyjnym, a także przed zakaże­niem przez bak­terie i grzy­by.

Bakłażany zaw­iera dużą ilość skład­ników min­er­al­nych, takich jak fos­for, wapń, mag­nez i potas. Te min­er­ały poma­ga­ją uniknąć prob­lemów zdrowot­nych, takich jak zapale­nie stawów, osteo­poroza i choro­by ser­ca.  Jest również doskon­ałym źródłem błon­ni­ka pokar­mowego, który chroni przed rakiem jeli­ta grubego, zapew­nia praw­idłowe dzi­ałanie układu traw­i­en­nego oraz utrzy­mu­je uczu­cie pełnego żołąd­ka po posiłku.

Bakłażan zaw­iera też wiele wit­a­min, ale najbo­gat­szy jest w wit­a­m­inę C, kwas foliowy, wit­a­miny z grupy B i wit­a­m­inę A. Wit­a­miny te wpły­wa­ją na ogól­ną poprawę stanu zdrowia, wzmac­ni­a­ją układ odpornoś­ciowy.

To fio­le­towe warzy­wo zaw­iera dużą ilość wody, która korzyst­nie wpły­wa na utrzy­manie zdrowej skóry i włosów. Jego miąższ jest bard­zo przy­dat­ny w przy­pad­ku poparzeń, zwłaszcza słonecznych. To samo łagodzące ból zas­tosowanie tyczy się obszarów ciała dotknię­tych choroba­mi reumaty­czny­mi.  Ze wzglę­du na niską zawartość kalorii oraz wysoką zawartość wody wspo­ma­ga walkę z otyłoś­cią.

Jak wybrać najlep­szy bakłażan ?
Cenione za swój głęboko pur­purowy kolor, jak również niepow­tarzal­ny smak i kon­sys­tencję, bakłażany są dostęp­ne na rynku przez cały rok. Przy kup­nie należy zwró­cić uwagę na zdrowy wygląd warzy­wa. Wybier­ać twarde i ciężkie. Ich skóra powin­na być gład­ka i błyszczą­ca, a ich kolor żywy. Powin­ny być wolne od prze­bar­wień, blizn i sini­aków, które zazwyczaj wskazu­ją, że środek został uszkod­zony i warzy­wo jest zep­sute. Do bada­nia dojrza­łoś­ci warzy­wa należy delikat­nie nacis­nąć skórę kciukiem. Jeśli wypły­wa z powrotem, bakłażan jest dojrza­ły, a jeśli wklęśnię­cie pozosta­je, to znaczy, że jest niedo­jrza­ły.

Bakłażan jest wrażli­wy na ciepło i zim­no. Opty­mal­na tem­per­atu­ra do jego prze­chowywa­nia to ok. 10 stop­ni Cel­sjusza. Należy pamię­tać, by prze­chowywać go w całoś­ci, nie przeci­nać i nie nakłuwać. Jeśli bakłażan zapakowany jest w folię, trze­ba ją jak najszy­b­ciej ściągnąć, by warzy­wo mogło odd­y­chać i nie straciło na świeżoś­ci.

Metody przy­go­towa­nia i ser­wowa­nia
Przez wie­ki bakłażan uży­wano bardziej jako roślinę ozdobą, niż jako poży­wie­nie. Dopiero w XVIII wieku, kiedy to opra­cow­ano nowe odmi­any a bakłażan stracił gorz­ki smak i wątłą rep­utację, zajął cenione miejsce w kuch­ni wielu kra­jów europe­js­kich, w tym we Włoszech, w Grecji, Tur­cji i Francji.

Bakłażany przed uży­ciem należy dokład­nie umyć w zim­nej wodzie. Przy­ciąć końcówkę łody­gi za pomocą ostrego noża. Jadalne jest całe warzy­wo, łącznie ze skórką i drob­ny­mi nasion­a­mi. Po prze­cię­ciu bakłażana do pożą­danego rozmi­aru i ksz­tał­tu, posy­pać solą i pozostaw­ić w spoko­ju na 30 min­ut.

Bakłażan może być smażony, gril­lowany, piec­zony, fasze­rowany. Moż­na go też dodać do gulaszu, rata­touille, makaronu i lasagne lub przyrządz­ić aro­maty­czny sos lub dip.

Oto kil­ka szy­b­kich pomysłów:

• Pikantne plas­ter­ki bakłażana dodać do ulu­bionej sałat­ki i przekąs­ki
• Moż­na zro­bić z niego gulasz lub mielone
• Użyć go jako dip do warzyw lub jako wypełnie­nie kanapek

Choć w Polsce bakłażan nie jest trud­no dostęp­ny, nie cieszy się zbyt dużą pop­u­larnoś­cią. Szko­da, bo nic nie stoi na przeszkodzie, by od cza­su do cza­su zagoś­cił na naszych stołach. Nie  koniecznie w roli głównej, ale cho­ci­aż jako dodatek do wypróbowanych już potraw.