Krowie mleko — dobre czy nie?

Coraz więcej rodz­iców uni­ka podawa­nia go dzieciom z obawy, że wywoła  uczu­le­nie. Czy słusznie? 47 proc. przed­szko­laków ma niedobo­ry wap­nia, a 81 proc. zbyt nis­ki poziom wit­a­miny D, wykaza­ły bada­nia epi­demi­o­log­iczne przeprowad­zone niedawno wśród 4‑latków przez Insty­tut Żywnoś­ci i Żywienia. Przy­czyny? Przede wszys­tkim zbyt małe spoży­cie mle­ka i pro­duk­tów mlecznych.

Pij mleko, będziesz wiel­ki
To wyjątkowo wartoś­ciowe pro­duk­ty, przekonu­ją spec­jal­iś­ci. Mają dużą zawartość wap­nia, biał­ka, wit­a­min i skład­ników min­er­al­nych. Wapń – skład­nik mle­ka i pro­duk­tów mlecznych – to bud­ulec koś­ci i zębów. Jego zbyt mała ilość w diecie dziec­ka powodu­je m.in. ryzyko wys­tąpi­enia osteo­porozy w późniejszym wieku. Dlat­ego eksper­ci od żywienia zale­ca­ją: mleko i pro­duk­ty mleczne powin­ny stanow­ić stały ele­ment codzi­en­nej diety dziec­ka. Do tej grupy zal­icza się jogur­ty, kefiry, maślan­ki, mleko, zsi­adłe mleko, sery twaro­gowe i pod­puszczkowe, a także mleczne desery, pud­din­gi.
Dzieci i młodzież powin­ny spoży­wać dzi­en­nie przy­na­jm­niej 3–4 por­c­je takich pro­duk­tów. Jed­na to np. szk­lan­ka mle­ka, kubek jogur­tu, kost­ka twarogu, dwa opakowa­nia ser­ka homo. Jeżeli dziecko nie lubi mle­ka i pro­duk­tów mlecznych, warto „prze­my­cać” je w formie budyniów, deserów mlecznych np. z owoca­mi oraz podawać je jako dodat­ki np. do naleśników. Mleko smakowe zami­ast napo­jów gazowanych to także dobre rozwiązanie. Lep­iej ograniczyć nato­mi­ast sery żółte i top­i­one — zaw­ier­a­ją dużo tłuszczu, cho­les­terolu i soli.

Co za dużo, to niezdrowo
Takie są zalece­nia pol­s­kich spec­jal­istów. Jed­nak niedawno opub­likowane zostały nowe bada­nia naukowe, które sugeru­ją, że picie powyżej 2 szk­lanek dzi­en­nie może z kolei obniżać poziom żelaza w orga­nizmie i zwięk­szać ryzyko ane­mii. Ten skład­nik min­er­al­ny gra zasad­niczą rolę w roz­wo­ju mózgu. Jego niedobo­ry wiąże się również z prob­le­ma­mi w porusza­niu się. Najwięk­szym źródłem żelaza są płat­ki śni­adan­iowe oraz mię­so. Ile w takim razie pić mle­ka? Rozsądne wyda­je się pode­jś­cie Amerykańskiej Akademii Pedi­atrycznej. Zale­ca ona ogranicze­nie krowiego mle­ka do 2 szk­lanek dzi­en­nie w przy­pad­ku przed­szko­laków, a jed­nocześnie przyj­mowanie suple­men­tu wit­a­miny D (daw­ki 400 j.m. na dobę).

Dobry początek
Kiedy niemowlę może zacząć pić krowie mleko? Niek­tóre dzieci miewa­ją prob­lem z traw­ie­niem mle­ka lub są nad­wrażli­we na białko mle­ka. Zwyk­le kłopot mija ok. 12 miesią­ca życia – stąd rekomen­dac­ja, by do tego cza­su podawać mleko mody­fikowane. Jeśli mimo starszego wieku dziecko pijące mleko częs­to ma wysyp­kę, wymio­ty, biegunkę czy prob­le­my z odd­y­chaniem, może to świad­czyć o alergii na mleko. Ale jest dobra wiado­mość: dzieci zwyk­le wyras­ta­ją z niej przed końcem trze­ciego roku życia. Ważne: alergię zawsze musi zdi­ag­no­zować lekarz. Takiego rozpoz­na­nia nie wol­no staw­iać samemu. Skut­ki samodziel­nie prowad­zonej diety elim­i­na­cyjnej mogą być niebez­pieczne dla zdrowia.  Uwa­ga, najnowsze zalece­nia amerykańs­kich żywieniow­ców brzmią: prze­jdź na mleko odtłuszc­zone lub nisko tłuszc­zowe (w USA ma 1 proc., w Polsce najczęś­ciej 0,5 proc). Zaw­iera tyle samo biał­ka, wit­a­min, wap­nia i innych min­er­ałów co wysoko tłuszc­zowe, ale ma mniej kalorii i nasy­conych kwasów tłuszc­zowych.