Przewlekłe zapalenie zatok

Powracający katar, ból nasilający się przy poruszaniu głową, uczucie rozpierania w okolicy policzków i czoła mogą świadczyć o przewlekłym stanie zapalnym zatok. Jeśli nie rozpoczniemy leczenia, możemy nawet stracić słuch.

Zato­ki to przestrze­nie wypełnione powi­etrzem, które zna­j­du­ją się w okoli­cach nosa i czoła. Ich zadaniem jest pro­dukowanie rzad­kiej ślu­zowej wydzieliny potrzeb­nej do naw­ilża­nia i oczyszczanie wdy­chanego przez nas powi­etrza. Są one połąc­zone z otwora­mi nosa kanalika­mi, których śred­ni­ca zwyk­le wynosi 4–5 mm. Kiedy mamy katar, w jamie nosa, w tym również w owych kanalikach, wys­tępu­je obrzęk, który zmniejsza ich śred­nicę do ok. 2 mm. Pomi­mo obrzęku wydzieli­na, którą pro­duku­ją zato­ki nadal może się przemieszczać. Prob­lem pojaw­ia się, kiedy kanali­ki zwęża­ją się jeszcze bardziej, a wydzieli­na, która nie może się z zatok wydostać, zaczy­na w nich zale­gać i nam­naża­ją się w niej bak­terie. To właśnie wtedy dochodzi do zapale­nia zatok.

W lit­er­aturze medy­cznej moż­na znaleźć wiele spec­jal­isty­cznych podzi­ałów zapale­nia zatok. Dla nas przy­dat­ny będzie prosty podzi­ał na:

ostre zapale­nie zatok — jest następst­wem infekcji wiru­sowej lub bak­teryjnej. Trwa krócej niż 3 tygod­nie. Po zas­tosowa­niu leków prze­ci­wo­brzękowych błona ślu­zowa zatok wraca do stanu praw­idłowego. Jeśli nawraca­jące zapale­nie zatok – pow­tarza się co najm­niej cztery razy w roku, a stan zapal­ny przepla­ta się z trwa­ją­cym ok. 8 tygod­ni złym samopoczu­ciem. Przy takim zapale­niu chore­mu potrzeb­ne są leki obkur­cza­jące błonę ślu­zową i anty­bio­ty­ki.

przewlekłe zapale­nia zatok przynosowych – objawy zapale­nia zatok utrzy­mu­ją się powyżej 6–8 tygod­ni. W błonie ślu­zowej zatok dochodzi do trwałych zmi­an, które znacznie utrud­ni­a­ją odpły­wanie wydzieliny i wenty­lację zatok. Chory cier­pi z powodu bólu głowy, może mieć stany pod­gorączkowe, odczuwać ciągłe zmęcze­nie. Pojaw­ia się kaszel lub pokasły­wanie prowokowane spły­waniem wydzieliny po tyl­nej ścian­ie gardła i przykry zapach z ust, co łączy się z obec­noś­cią rop­nej wydzieliny w zatokach. Zasad­niczą poprawę stanu zdrowia moż­na uzyskać tylko poprzez wyko­nanie zabiegu oper­a­cyjnego.

Gdzie jest winowa­j­ca?

Prob­le­my z zatoka­mi pojaw­ia­ją i nasi­la­ją się sezonowo. Najczęś­ciej jed­nak doty­czy to jesieni i zimy, kiedy jesteśmy narażeni na ostre, mroźne powi­etrze na zewnątrz i prze­sus­zone powi­etrze w domach i biu­rach. Duża różni­ca tem­per­atur i mała wilgo­t­ność powi­etrza spraw­ia­ją, że błona ślu­zowa nosa i zatok jest prze­sus­zona. To zaś sprzy­ja nieży­towi, czyli podat­noś­ci błony ślu­zowej na przenikanie w jej głąb różnego rodza­ju zanieczyszczeń i drob­nous­tro­jów choro­bot­wór­czych, czyli bak­terii i wirusów.

Zapale­nia zatok to także sprawa naszych nosów. Im gorzej dzi­ała­ją, im są mniej drożne, tym więk­sze prob­le­my mamy z zatoka­mi. Źle funkcjonu­ją­cy nos nie pozwala na szy­bkie wylecze­nie infekcji zatok. Krzy­wa prze­gro­da nosowa, polipy, wady anatomiczne, obrzę­ki błony ślu­zowej nosa sprzy­ja­ją chorobom zatok.

Ostat­nie doniesienia naukowe dowodzą, że prob­le­my związane z zatoka­mi są man­i­fes­tacją schorzeń wykracza­ją­cych poza laryn­gologię. Błona ślu­zowa wyś­cieła­ją­ca zato­ki jest zbliżona w budowie do błony ślu­zowej jeli­ta cienkiego i dlat­ego tak samo reagu­je na zaburzenia wchła­ni­a­nia, różnego rodza­ju atopie czy alergie. Zdarza się, że lecze­nie przewlekłego zapale­nia zatok idzie bard­zo opornie. Okaza­ło się jed­nak, że wylecze­nie schorzeń jeli­ta cienkiego lub dobranie odpowied­niej diety dla osób z uta­joną celi­ak­ią lub nie toleru­ją­cych glutenu już po kilku tygod­ni­ach mogą uwal­ni­ać pac­jen­ta od dolegli­woś­ci zatokowych.

Powrót do normy

Wszys­tkie zabie­gi lecznicze popraw­ia­jące funkcjonowanie zatok wykonu­je się przez dzi­ur­ki nosa. Dzię­ki temu po oper­acji nie ma na twarzy sini­aków i obrzęków. Po oper­acji nie ma też bólu i dokuc­zli­wych gazowych opa­trunk­ów. W nowoczes­nej laryn­gologii sto­su­je się opa­trun­ki żelowe, które są nasąc­zone laka­mi. Taki opa­trunek roz­puszcza się po kilku dni­ach, a jego reszt­ki są wydalane pod­czas nor­mal­nego czyszczenia nosa.

Wybór ter­apii przy przewlekłym zapale­niu zatok zależy od wieku pac­jen­ta, jego ogól­nej kondy­cji zdrowot­nej oraz od charak­teru zmi­an pow­stałych w zatokach. Dla przykładu – jeśli ktoś ma znacznie skrzy­wioną prze­grodę nosową, a zmi­any w zatokach są niewielkie wystar­czy usprawnić przepływ powi­etrza, poprzez wypros­towanie prze­grody nosowej, a wtedy dobrze napowi­etr­zone zato­ki same się zre­generu­ją. Nieste­ty, nie zawsze jest to takie proste.

Wiele metod, jeden cel

MIST — Min­i­mal­ly Inva­sive Sinus Tech­nique (Min­i­mal­nie Inwazyj­na Tech­ni­ka Leczenia Zatok). Oper­owanie zatok tą tech­niką to wyko­rzys­tanie najbardziej pre­cyzyjnych narzędzi z najnowszy­mi tech­nika­mi endoskopowy­mi. Jest ona mało inwazyj­na, a efekt ter­apeu­ty­czny jest o wiele skuteczniejszy niż przy zas­tosowa­niu innych tech­nik. Zabieg trwa od 40 do 60 min­ut i pole­ga na posz­erze­niu nat­u­ral­nych ujść zatok

Dzię­ki zas­tosowa­niu opa­trunk­ów żelowych wspo­ma­ga­ją­cych goje­nie, pac­jen­ci wraca­ją do swoich zajęć po 3. dni­ach. To jed­na z najlep­szych tech­nik oper­owa­nia przewlekłego zapale­nia zatok.

Płukanie zatok — Hydrode­brid­er

Hydrode­brid­er to nowoczesne narzędzie pozwala na bard­zo pre­cyzyjne, endoskopowe płukanie zatok. Pod­czas zabiegu uży­wa się dwa rodza­je unikalnych, jed­no­ra­zowych końcówek przez­nac­zonych do zatok czołowych i szczękowych. Pod­czas zabiegu poprzez obra­ca­jącą się końcówkę usuwamy zale­ga­jącą w zatokach wydzielinę zapal­ną. Ta sama dro­ga poda­je się do wnętrza zatok leki i anty­bio­ty­ki o dzi­ała­niu miejs­cowym.

Balono­plas­ty­ka

To bezkr­wawy i mało inwazyjny zabieg. Pod­czas zabiegu nie usuwa się tkanek. Przez nos wprowadza się niewiel­ki cewnik z bard­zo wytrzy­małym balonikiem. Przy uży­ciu endoskopu lekarz kon­trolu­je położe­nie cewni­ka. Balonik napeł­nia się płynem pod ciśnie­niem od kilku do kilku­nas­tu atmos­fer, co pozwala na trwałe udrożnie­nie ujść zatok, a następ­nie na wypłukanie z ich wnętrza zale­ga­jącej wydzieliny. Po usunię­ciu cewni­ka z balonikiem zato­ki osusza­ją się i zaczy­na­ją nor­mal­nie funkcjonować. Kil­ka godzin po zabiegu pac­jent może wró­cić do domu, a co ważniejsze swo­bod­nie odd­y­cha przez nos. Metodę wyko­rzys­tu­je się do leczenia przewlekłego i ostrego zapale­nia zatok.

Skut­ki lekce­waże­nia

Przewlekłe pro­cesy zapalne toczące się w zatokach przynosowych częs­to prowadzą do pow­sta­nia zmi­an prze­ros­towych w obrę­bie błony ślu­zowej i wyt­worzenia się tzw. tor­bieli umiejs­cowionych wewnątrz zatok obocznych nosa. Nielec­zone lub niepraw­idłowo lec­zone zapale­nie zatok może prowadz­ić do innych poważnych następstw. Mogą to być: powikła­nia wewnątrzcza­szkowe, czyli zapale­nie opon móz­gowo- rdzeniowych, ropień nadt­wardówkowy, ropień podt­wardówkowy, ropień mózgu, zakrzepowe zapale­nie zato­ki jamis­tej. Inne powikła­nia to obrzęk zapal­ny powiek, zapale­nie tkanek mięk­kich oczodołu, ropień podokost­nowy, ropień oczodołu. A zatem, kole­jny raz potwierdza się stara praw­da – lep­iej zapo­b­ie­gać niż leczyć.

Autorem tek­stu jest: