6‑latki w szkole

Tem­at 6‑latków w szkole, wciąż budzi duże emoc­je. Moż­na się spier­ać i przy­taczać argu­men­ty “za” i “prze­ciw”. Nie jest łat­wo dojść do tej jed­nej, słusznej odpowiedzi. Trud­no zas­tosować wspól­ny mianown­ik dla wszys­t­kich dzieci w Polsce. 

Czyn­ników, które wpły­wa­ją na „gotowość dziec­ka” do szkoły jest wiele i są uza­leżnione m.in.: od warunk­ów w jakich dziecko się wychowu­je, zdoby­tych doświad­czeń, wrod­zonych zdol­noś­ci oraz tal­en­tów rodzi­ciel­s­kich. Każde dziecko jest inne, rozwi­ja się w inny tem­pie. Dzieci różnią się zdol­noś­ci­a­mi do nau­ki, kon­cen­tracji uwa­gi, sprawnoś­cią rozu­mowa­nia, pamię­cią czy zain­tere­sowaniem nauką. — Gotowość szkol­na nie jest stanem, na który się czeka, ale należy ją wyk­sz­tał­cać - mówi Patryc­ja Kowalews­ka, nauczy­ciel­ka języ­ka pol­skiego w szkole pod­sta­wowej Kids Acad­e­my w Warsza­w­ie.

Od tego jak dziecko zaadop­tu­je się w nowej rzeczy­wis­toś­ci, w dużej mierze zależy do jakiej szkoły trafi. W dużych aglom­er­ac­jach szkoły wyglą­da­ją inaczej, niż w małych miasteczkach. Potwierdza­ją to bada­nia* jakie przeprowad­zono na reprezen­taty­wnej pró­bie uczniów i nauczy­cieli z czterech środowisk: wieś, małe mias­to (do 10 tys. mieszkańców), śred­nie mias­to (do 100 tys.) i duże mias­to (powyżej 100 tys.). Badaniem obję­to 40 szkół z dużych miast oraz szkoły wiejskie dobrane w taki sposób, aby móc je podzielić na dwie grupy: z wynika­mi w tes­tach umiejęt­noś­ci językowych i matem­aty­cznych powyżej śred­niej i poniżej śred­niej. Przeprowadzano wywiady z dyrek­tora­mi szkół, nauczy­ciela­mi klas trze­ci­ch oraz nauczy­ciela­mi języ­ka pol­skiego. Prowad­zono też obserwac­je lekcji w klasach trze­ci­ch, z uwzględ­nie­niem edukacji językowej i matem­aty­cznej. Wyni­ki były bard­zo różne, warto przy­toczyć kil­ka cytatów nauczy­cieli wypowiada­ją­cych się w bada­niu na tem­at przyj­mowa­nia 6‑latków do pier­wszej klasy:

„Trze­ba z nimi mieć wspól­ny język, kon­takt dobry, sym­pa­tia, żeby dziecko nie bało się szkoły, nie bało się nauczy­ciela.”*

„Z tego, co słyszymy, inaczej trze­ba sobie czas orga­ni­zować na lekcji. Ja muszę uczyć dziecko i jed­nocześnie się z nim baw­ić. Nie ma na to żad­nych warunk­ów.”*

„Będę musi­ała zniżyć się jeszcze do poziomu dziec­ka sześ­ci­o­let­niego. Inaczej będę musi­ała pra­cow­ać. Ten pier­wszy rok do przy­go­towa­nia dziec­ka jest bard­zo trud­ny. I uważam, że się zmieni na gorsze.”*

Zaprezen­towane wyni­ki badań wskazu­ją, że w świado­moś­ci nauczy­cieli i wielu dyrek­torów funkcjonu­je stereo­typ, że szkoła jest insty­tucją niezmi­en­ną, odporną na zmi­any, a uczeń i rodz­ice muszą się do niej dos­tosować. Jeżeli dzieci nie osiągną odpowied­niego poziomu przy­go­towa­nia, tzw. dojrza­łoś­ci szkol­nej, to nie­u­niknione będą niepowodzenia.

Należy zwró­cić uwagę, że gotowość szkol­na, to wymi­ar doty­czą­cy nie tylko gotowoś­ci dziec­ka do szkoły, ale również gotowość szkoły na przyję­cie dziec­ka. Najważniejsze są:

Szkoła dos­tosowana do potrzeb 6‑latków
Nieste­ty prawdą jest, że szkoły pub­liczne w więk­szoś­ci są nieprzys­tosowane do przyję­cia dzieci w tym wieku. Dlaczego? Nie mają odpowied­nich sal, w których są wyo­dręb­nione miejs­ca na ław­ki i na zaję­cia inte­gra­cyjne na dywanie, nie mają szeregu potrzeb­nych pomo­cy eduka­cyjnych. Szat­nie i kory­tarze powin­ny być odd­zielne dla młod­szych i starszych dzieci, również ważne jest przys­tosowanie placów zabaw i stołów­ki, która powin­na być wyposażona w stoły o odpowied­niej wysokoś­ci.