10 sposobów motywujących dziecko do nauki

Każde dziecko ma nat­u­ral­ną chęć poz­nawa­nia świa­ta. W okre­sie przed­szkol­nym cieszy się, gdy opanu­je naukę pisa­nia czy czy­ta­nia, idąc do szkoły, wszys­tkie obow­iąz­ki trak­tu­je już jak uciążli­wy obow­iązek, a prze­cież wcale tak być nie musi. Oto 10 kroków, dzię­ki którym skutecznie zmo­ty­wu­jesz dziecko do nau­ki. 

1. ZAPEWNIJ WARUNKI

Powinien być wydzielony stały kącik do pra­cy,  by dziecko mogło spoko­jnie pra­cow­ać, rozłożyć przy­bo­ry do nau­ki, książ­ki i zeszy­ty. Należy zad­bać, aby w mieszka­niu panował spokój i cisza.

Czas przez­nac­zony na naukę nie powinien być zakłó­cany żąda­ni­a­mi rodz­iców, czy rodzeńst­wa do czynienia pewnych posług, głośną muzyką, pro­gramem telewiz­ji czy roz­mową.

2. USTAL ZASADY

W zależnoś­ci od sposobu pra­cy dziec­ka, wprowadź ustal­e­nia – pamię­taj, aby były adek­watne do jego możli­woś­ci. Moż­na je zapisać, tak aby dziecko mogło je sobie przy­pom­i­nać. Przykład­owa lista zasad:

• zada­nia domowe robisz codzi­en­nie o tym samym cza­sie, czyli po obiedzie i odpoczynku,
• w tym samym miejs­cu, przy swoim biurku, w ciszy i spoko­ju,
• przed przys­tąpi­e­niem do wykony­wa­nia zada­nia porząd­ku­jesz miejsce pra­cy i przy­go­towu­jesz potrzeb­ne pomoce i przy­bo­ry,
• najpierw wykonu­jesz dania trud­niejsze a potem pozostałe,
• co 15 min masz 5 min prz­er­wę – na picie, toaletę, gimanstykę.

 3. ROZBUDŹ CIEKAWOŚĆ 

Cieka­wość najlepiej wzbudza­ją dobrze postaw­ione pyta­nia. Jeśli dziecko z różnych powodów straciło nat­u­ral­ną potrze­bę zadawa­nia pytań, trze­ba na nowo ją wzbudz­ić, warto też zwykłe zada­nia szkolne zamieni­ać w poszuki­wanie odpowiedzi na fas­cynu­jące pyta­nia. Zami­ast pow­tarzać z dzieck­iem budowę układu odd­e­chowego ryby, warto poszukać wspól­nie odpowiedzi na pytanie: „Jak ryby odd­y­cha­ją pod wodą?”. Kon­cen­tru­jąc się na położe­niu rzek na mapie Pol­s­ki, poszukać odpowiedzi na pytanie: „Gdzie zaczy­na­ją się  i kończą poszczególne rze­ki?”. Wspól­nie ucząc się z dzieck­iem, moż­na także poszuki­wać infor­ma­cji o tym: „Skąd się wzięły pory roku?”. Kiedy dziecko w szkole uczy się o wiel­kich  odkryci­ach geograficznych, dla utr­wale­nia ich tras moż­na z dzieck­iem poszukać infor­ma­cji w Internecie np. o tym: „Jak dłu­go trwała­by podróż Mag­el­lana dookoła świa­ta, gdy­by tę trasę chci­ał pokon­ać samolotem?”.

4. POZWÓL NA SAMODZIELNOŚĆ

Akty­wność dzieci cią­gle bloku­ją zakazy rodz­iców: „Nie wol­no rozle­wać wody!”, „Nie wol­no się brudz­ić!” lub ostrzeże­nia: „Uważaj, bo zep­su­jesz”. Do swo­bod­nego ekspery­men­towa­nia dzieci potrze­bu­ją odpowied­nio przy­go­towanej, bez­piecznej przestrzeni. Jeśli chcą wykony­wać doświad­czenia z wodą, dobrze zapro­ponować im zabawę w łazience, gdzie rozlanie wody nie zniszczy podło­gi. Do różnych doświad­czeń warto udostęp­nić dzieciom nietłukące się naczy­nia, bez­pieczne narzędzia, pokazać, jak korzys­tać z lodów­ki. Dzię­ki temu będą swo­bod­nie mogły zaspoka­jać swo­ją cieka­wość. Dobrze, jeśli rodz­ice zna­jdą chwilę na wspólne ekspery­men­ty, moż­na wtedy nauczyć dzieci zaplanowa­nia doświad­czenia, staw­ia­nia „hipotez badaw­czych” („Jak myślisz,co się stanie, gdy…?”), dba­nia o bez­pieczeńst­wo i porządek. Pamię­taj: Dla więk­szoś­ci dzieci atrak­cyjne jest to, co mogą wykon­ać samodziel­nie. Dzię­ki temu chęt­nie uczą i ekspery­men­tu­ją, popeł­ni­a­ją błędy, poszuku­ją i zna­j­du­ją właś­ci­we odpowiedzi.

 5. DOSTRZEGAJ MOCNE STRONY, CHWAL

Ważną dla dziec­ka, a częs­to niedoce­ni­aną nagrodą, jest uwa­ga rodz­i­ca, jego pochwała. Jed­nak chwal­ić też trze­ba umieć. Dobra pochwała powin­na się składać z kilku ele­men­tów:

• opisu sytu­acji, zachowa­nia, pra­cy dziec­ka („Widzę ład­nie poukładana książ­ki na biurku”, „Widzi­ałam, jak wytr­wale rozwiązy­wałeś te zada­nia”),
• opisu uczuć rodz­i­ca („Cieszę się, że…”, „Jestem dum­ny z tego, że…”, „Spraw­ia mi radość…”),
• pod­sumowa­nia zachowa­nia dziec­ka, nazwa­nia jego cech, umiejęt­noś­ci („To się nazy­wa tal­ent plas­ty­czny”, „To prawdzi­wy porządek”).

Taki sposób wyraża­nia pochwał pokazu­je, iż dorosły naprawdę zwró­cił uwagę na dzi­ała­nia dziec­ka, a poza tym spraw­ia, iż pochwała jest odbier­ana jako wiary­god­na.

 6. WSPIERAJ ALE NIE WYRĘCZAJ

Poma­ga­jąc dziecku w odra­bi­a­n­iu zadań domowych nie należy wyręczać dziec­ka.  W pro­ce­sie uczenia się ważną rolę odgry­wa samokon­tro­la wyko­nanej pra­cy. Chodzi w niej o to, aby dziecko samo odkryło swo­je błędy i samo je popraw­iło. Należy dziecko przyzwycza­jać do pode­j­mowa­nia wysiłku, do pokony­wa­nia trud­noś­ci, wtedy uwierzy we własne możli­woś­ci,  a także uczy się rozwi­jać swo­je uzdol­nienia, a przede wszys­tkim uczy się odpowiedzial­noś­ci za swo­je postępowanie. Kiedy zada­je pyta­nia, nie udzielaj naty­ch­mi­ast gotowych odpowiedzi, pozwól, aby samo poszukało pomysłu, rozwiąza­nia.

7. INTERESUJ SIĘ POSTĘPAMI

Częs­to pytamy dziecko po powro­cie do domu: „co dziś dostałeś?”, a powin­niśmy zapy­tać: „czego się dziś nauczyłeś?”. Nie kon­cen­truj się wyłącznie na oce­nach, doceń stara­nia i chę­ci. Bądź w kon­tak­cie ze szkołą, sama obec­ność rodz­iców na zebra­niu w szkole jest dla dziec­ka bard­zo istot­na, świad­czy bowiem o zain­tere­sowa­niu.

 8. ROZMAWIAJ

Okaż gotowość pomo­cy. Zadawaj pyta­nia, „jakie masz oczeki­wa­nia ode mnie”, „jaka pomoc jest Ci potrzeb­na”, „na czym pole­gać ma moja rola we wspól­nej nauce”, „od czego chci­ałbyś zacząć” – tak, aby to dziecko czuło odpowiedzial­ność za przyswa­janie wiedzy, a Ty był był wspar­ciem w jej pozyska­niu. To jemu ma zależeć na posz­erza­niu wiado­moś­ci.

9. ZADBAJ O RÓŻNORODNOŚĆ

Umożli­wiaj dziecku prze­by­wanie w środowisku akty­wnym i różnorod­nym — dobrze zor­ga­ni­zowanym, pełnym pomysłów, roz­maitych celów (blis­kich i dale­kich, łatwiejszych i trud­niejszych do osiąg­nię­cia, wyma­ga­ją­cych indy­wid­u­al­nego zaan­gażowa­nia lub współpra­cy z inny­mi).

10. PRZYZWYCZAJAJ DO WYSIŁKU

 Staw­iaj przed dzieck­iem wyzwa­nia, naucz go pokony­wa­nia ewen­tu­al­nych trud­noś­ci. Wtedy uwierzy we własne możli­woś­ci,  a także nauczy się rozwi­jać swo­je uzdol­nienia i brać odpowiedzial­ność za swo­je postępowanie

Autorką tek­stu jest Anna Resler-Maj, psy­cholog, ekspert ogólnopol­skiej akcji eduka­cyjnej eduBudzik.